Brüt maaş, bir çalışanın herhangi bir kesinti yapılmadan önceki toplam kazancıdır. Yani, sigorta primi, gelir vergisi, damga vergisi gibi yasal kesintiler yapılmadan önce işveren tarafından ödenen maaş tutarı. Örneğin; bir çalışanın brüt maaşı 40.000 TL ise, bu tutarın içinde SGK primi, işsizlik sigortası, gelir vergisi ve damga vergisi gibi kalemler bulunur. Bu kesintiler yapıldıktan sonra çalışanın eline geçen tutar net maaş olarak adlandırılır.
Brüt Maaş ile Net Maaş Arasındaki Fark
Brüt maaş, çalışanın hak ettiği toplam ücreti gösterirken, net maaş, eline geçen gerçek para miktarını ifade eder. Aradaki fark, devletin zorunlu olarak aldığı vergi ve sigorta kesintilerinden kaynaklanır.
| Maaş Türü | Açıklama |
|---|---|
| Brüt Maaş | Kesintiler yapılmadan önceki toplam maaş |
| Net Maaş | Kesintiler sonrası çalışanın eline geçen tutar |
| Kesintiler | SGK, işsizlik sigortası, gelir vergisi, damga vergisi vb. |
Brüt Maaşın İçeriğinde Neler Bulunur?
Brüt maaş, sadece temel ücret değil, aşağıdaki ödemeleri de kapsayabilir:
- Aylık maaş (temel ücret)
- Yemek ve yol yardımları
- Primler ve ikramiyeler
- Fazla mesai ücretleri
- Sosyal yardımlar
Bu unsurların toplamı, çalışanın brüt gelirini oluşturur.
Brüt Maaş Nasıl Hesaplanır?
Bir çalışanın net maaşını öğrenmek için brüt maaştan yasal kesintiler çıkarılır.
Kesintiler genel olarak şu oranlarda yapılır:
- SGK işçi payı: %14
- İşsizlik sigortası primi: %1
- Gelir vergisi: %15’ten başlayıp dilime göre artar
- Damga vergisi: %0,759
Örneğin: Brüt maaşı 40.000 TL olan bir çalışanın net maaşı, yaklaşık 33.500 TL olur (vergisel oranlara ve medeni duruma göre değişebilir).
Brüt Maaş Bilmek Neden Önemlidir?
- İş sözleşmesi imzalanırken maaşın brüt mü net mi olduğu mutlaka belirtilmelidir.
- Brüt maaşı bilmek, emeklilik primleri ve işsizlik maaşı gibi haklarınızın hesaplanmasında da önem taşır.
- Ayrıca, yıllık zam oranları genellikle brüt maaş üzerinden hesaplanır.
Brüt Maaş Sadece Rakam Değil, Haklarınızın Temelidir
Brüt maaş, çalışanların yasal haklarının ve sosyal güvenlik katkılarının temelini oluşturur. Bu nedenle maaş bordrosundaki her kalemi anlamak, sadece bugünkü kazancınız için değil, gelecekteki haklarınız için de büyük önem taşır. Brüt maaş sadece kazandığınız değil, aynı zamanda hak ettiğiniz tutardır.
