Canon kelimesi İngilizce kökenlidir ve aslen Yunanca “kanon” (kural, ölçüt) sözcüğünden türemiş. Tarih boyunca standart, kurallı, kabul edilmiş anlamlarıyla kullanılmış.
Canon Ne Demek? Temel Anlamı
En basit hâliyle canon, bir evrende, hikâyede veya toplulukta resmî olarak kabul edilen, gerçek sayılan bilgi, olay, karakter gelişimi veya kural anlamına gelir.
Bir içerik “canon” ise:
- Hikâyeye resmî olarak dahil,
- Yazar, stüdyo veya yapımcı tarafından doğrulanmış,
- Resmî evrenin bir parçası kabul edilir.
Popüler Kültürde Canon Kullanımı
Canon kelimesi bugün özellikle şu alanlarda sıkça karşımıza çıkar:
1. Dizi ve Film Evrenlerinde Canon
Marvel, DC, Star Wars gibi geniş evrenlerde “canon” en çok kullanılan kelimelerden biri.
Örneğin:
- Bir karakterin ölümü filmde yaşandıysa: Canon’dur.
- Bir çizgi romanda geçen alternatif olaylar filmle uyuşmuyorsa: Non-canon sayılır.
2. Anime ve Manga Dünyasında Canon
Özellikle anime topluluğunda canon bölümler ile filler bölümler ayrımı yapılır. Canon bölümler, manganın orijinal hikâyesini takip eder.
3. Kitap Serilerinde Canon
Harry Potter, Yüzüklerin Efendisi gibi serilerde yazarın onayladığı tüm bilgiler canon kabul edilir. Yazarın bir açıklaması, bir röportajı veya özel kitabı bile çoğu zaman canon bilgi olarak görülür.
Canon ile Karıştırılan Terimler: Canon vs. Fanon
Fanon, hayranların ürettiği ama resmî olmayan hikâye, teori ve karakter gelişimleridir.
- Canon: Resmî gerçek
- Fanon: Hayranların kabul ettiği, fakat gerçek olmayan içerik
Örneğin sosyal medyada sık gördüğümüz çift (ship) teorilerinin büyük kısmı fanon’dur.
Canon Kelimesinin Sözlük Anlamı
Canon kelimesi Türkçe’de şu anlamlara gelir:
- Resmî kabul edilen kural
- Standart
- Asıl hikâye / gerçek olay örgüsü
- Öğreti veya kurallar bütünü
Bu nedenle hem dini metinlerde hem sanat tarihinde hem de popüler kültürde geniş bir kullanım alanı vardır.
Canon Teriminin Kullanıldığı Diğer Alanlar
Canon sadece popüler kültürde değil, başka alanlarda da kullanılır:
1. Dini Metinlerde
Hristiyanlıkta “Biblical canon” kavramı, kutsal kabul edilen metinlerin bütününü ifade eder.
2. Sanat Tarihinde
Sanatta canon, bir dönemin kabul ettiği ölçü, estetik kuralları ve standartları tanımlar.
3. Edebiyatta
Bir yazarın “canonical works” ifadesi, onun en önemli ve resmî olarak kabul edilen eserlerini belirtir.
Canon Ne Demek?
Canon, en kısa hâliyle “resmî kabul edilen, gerçek sayılan bilgi veya hikâye” anlamına gelir. Dizilerden filmlere, kitap serilerinden oyun evrenlerine kadar pek çok alanda, bir olayın canon olması onun yaratıcılar tarafından onaylandığı ve resmî hikâyeye dahil edildiği anlamına gelir.
