Kolostomi, kalın bağırsağın (kolon) bir bölümünün karın duvarına açılan yapay bir delikten dışarıya çıkarılması işlemi. Bu işlem sonucunda bağırsağın ucu karın cildine dikilir ve buradan dışkı, stoma adı verilen bu açıklıktan özel bir torbaya boşaltılır. Kolostomi, cerrahi bir girişimdir ve genellikle bağırsağın normal yolla işlevini sürdüremediği durumlarda uygulanır.
Kolostominin Uygulama Nedenleri
Kolostomi farklı hastalık ve durumlar nedeniyle yapılabilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
- Kolon veya rektum kanseri: Tümörün alınması sırasında ya da sonrasında dışkılamayı sağlamak için.
- Bağırsak tıkanıklığı: Acil durumlarda bağırsaktaki yükü hafifletmek için.
- Divertikülit: İltihap ve komplikasyon gelişen vakalarda.
- Travmalar: Karın bölgesine alınan ciddi darbeler veya yaralanmalar.
- Doğumsal anomaliler: Özellikle bebeklerde doğuştan gelen bağırsak problemleri.
- İnflamatuvar bağırsak hastalıkları: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi.
Kolostomi Türleri
Kolostomi kalıcı veya geçici olabilir:
- Geçici kolostomi: Bağırsak belirli bir süre dinlendirildikten sonra yeniden normal dışkılama yoluna dönülmesi planlanır.
- Kalıcı kolostomi: Bağırsağın geri dönüşsüz hasar gördüğü durumlarda ömür boyu kalıcı hale gelir.
Ayrıca, bağırsağın hangi kısmından açıldığına göre de farklı isimlendirmeler yapılır:
- Sigmoid kolostomi
- Transvers kolostomi
- İnce kolon kolostomisi vb.
Stoma Bakımı ve Yaşam
Kolostomi sonrası yaşam, doğru bakım ve eğitimle oldukça konforlu sürdürülebilir. Stoma çevresinin temiz tutulması, torbanın düzenli değiştirilmesi ve cilde zarar vermeyecek ürünlerin kullanılması önemli. Günümüzde gelişmiş stoma torbaları sayesinde kişiler günlük yaşamlarını, sosyal aktivitelerini ve iş hayatlarını sürdürebilmekte.
Beslenmede de bazı düzenlemeler yapılabilir; gaz ve kokuya yol açan yiyeceklerden uzak durmak ve lifli gıdaları dikkatli tüketmek faydalı olur. Kolostomi, ilk başta zorlayıcı bir süreç gibi görünse de birçok hastanın yaşam kalitesini yükselten, sağlığını koruyan ve hayat kurtaran bir yöntem. Doğru bakım, sağlık ekibinin desteği ve psikolojik uyum ile kişiler normal hayatlarına devam edebilir.
